Εδουάρδος

I

(Edward). Όνομα βασιλιάδων της Αγγλίας.

1. Ε. ο Πρεσβύτερος (; – 924). Βασιλιάς του Γουέσεξ(899-924). Ήταν δευτερότοκος γιος του Αλφρέδου του Μεγάλου, τον οποίο διαδέχτηκε στον θρόνο το 899. Ασχολήθηκε μαζί με την αδελφή του Έθελφλεντ με την οχύρωση των κτήσεών τους στη Μερκία και στο Γουέσεξ και, μετά τον θάνατο του συζύγου της αδελφής του, προσάρτησε στο κράτος του τις περιοχές του Λονδίνου και της Οξφόρδης. Αγωνίστηκε εναντίον των Δανών και των Ουαλών και ύστερα από μακροχρόνιους πολέμους αναγνωρίστηκε από τους Άγγλους, τους Δανούς και τους Νορβηγούς πατήρ και κύριος.

2. Ε. ο Εξομολογητής (1004 – 1066). Βασιλιάς της Αγγλίας (1042-66) και άγιος. Ήταν γιος του βασιλιά Έθελρεντ Β’ και της Έμα και ανέβηκε στον θρόνο το 1042 με τη μεσολάβηση του ισχυρού ηγεμόνα του Κεντ, Γκόντγουιν, ο οποίος του έδωσε για σύζυγο την κόρη του, Έντιθ. Ο Ε. επέδειξε υποχωρητικότητα και διαλλακτικότητα απέναντι στις αξιώσεις των Νορμανδών ευγενών και αντιμετώπισε με μετριοπάθεια τη στάση του Γκόντγουιν εναντίον του. Πήρε μια σειρά φορολογικών μέτρων που απέβλεπαν να ανακουφίσουν τα λαϊκά στρώματα και ασχολήθηκε με το έργο της κωδικοποίησης των νόμων της χώρας του.

3. Ε. Α’ (Γουέστμινστερ 1239 – Καρλάιλ 1307). Βασιλιάς της Αγγλίας (1272-1307). Γιος του Ερρίκου Γ’ και της Ελεονόρας της Προβηγκίας, ανέβηκε στον θρόνο το 1272 και αφοσιώθηκε στην πραγματοποίηση της βρετανικής ενότητας. Υπέταξε οριστικά το πριγκιπάτο της Ουαλίας και κατέλαβε τη Σκοτία, που ωστόσο λίγο αργότερα κατάφερε να αποκτήσει πάλι την ανεξαρτησία της. Κατά τη βασιλεία του, το κοινοβούλιο πήρε την πληρέστερη μορφή του (1295) με την αντιπροσώπευση όλων των κοινωνικών τάξεων και χρησίμευσε ως πρότυπο για τις μεταγενέστερες συνελεύσεις του.

4. Ε. Β’ (Κάρναβον 1284 – Μπέρκλεϊ Κασλ Γκλοστερσάιρ 1327). Βασιλιάς της Αγγλίας (1307-27). Γιος του Εδουάρδου Α’ και της Ελεονόρας της Καστίλης, ανέβηκε στον θρόνο το 1307, άφησε όμως τη διακυβέρνηση της χώρας στους διεφθαρμένους και άπληστους αυλικούς. Το 1314 νικήθηκε από τους Σκοτσέζους στο Μπάνοκμπουρν και αργότερα –ύστερα από συνεννόηση της γυναίκας του, Ισαβέλλας της Γαλλίας, με τον Ρότζερ Μόρτιμερ, αρχηγό των βαρόνων επαναστατών– αιχμαλωτίστηκε, αναγκάστηκε από το κοινοβούλιο να παραιτηθεί και δολοφονήθηκε.

5. Ε. Γ’ (Γουίντσορ 1312 – Σιν 1377). Βασιλιάς της Αγγλίας (1327-77). Πρωτότοκος γιος του Εδουάρδου Β’ και της Ισαβέλλας της Γαλλίας, παντρεύτηκε τη Φιλίππα του Ενό και ανέβηκε στον θρόνο μετά την παραίτηση του πατέρα του (1327). Αφού, ύστερα από τα τρία πρώτα χρόνια της βασιλείας του, κατάφερε να απαλλαγεί από την αντιβασιλεία της μητέρας του και την κηδεμονία του πρωθυπουργού Μόρτιμερ, οργάνωσε μόνιμο στρατό, ανακατέλαβε τη Σκοτία, άρχισε τον Εκατονταετή πόλεμο εναντίον της Γαλλίας, νίκησε στο Κρεσί το 1346, κατέλαβε το Καλέ (1347) και επέβαλε στον βασιλιά της Γαλλίας Ιωάννη τον Καλό την ειρήνη του Βρετινί (1360). Αξιόλογες υπήρξαν οι αλλαγές που πραγματοποιήθηκαν κατά τη βασιλεία του. Το κοινοβούλιο (κυρίως η Βουλή των Κοινοτήτων) απέκτησε σπουδαιότητα, επειδή οι αδιάκοπες οικονομικές ανάγκες εξαιτίας του πολέμου ανάγκασαν τον βασιλιά να συγκαλεί συχνά τους αντιπροσώπους του λαού και να κάνει συμφωνίες μαζί τους. Η αστική τάξη, χάρη στην οικονομική ανάπτυξη, αύξησε τη δύναμή της εις βάρος των ευγενών που είχαν αποδεκατιστεί.

6. Ε. Δ’ (Ρουάν 1442 – Γουέστμινστερ 1483). Βασιλιάς της Αγγλίας (1461−83). Γιος του Ριχάρδου του Γιορκ και αρχηγός της παράταξης του Λευκού Ρόδου, που βρισκόταν σε σύγκρουση με τον οίκο των Λάνκαστερ (πόλεμος των Δύο Ρόδων). Επαναστάτησε εναντίον του Ερρίκου Δ’ και, με τη βοήθεια του εξαδέλφου του, κόμη του Γουόργουικ, κατάφερε να ανακηρυχθεί βασιλιάς το 1461. Το 1466 ολοκλήρωσε την επιτυχία του με τη σύλληψη του αντιπάλου του. Όταν αργότερα στασίασε ο Γουόργουικ και απελευθερώθηκε ο Ερρίκος Δ’ (1470-71) ξέσπασε νέος πόλεμος· ο Ε. αναγκάστηκε να καταφύγει στη Βουργουνδία, από όπου όμως γύρισε γρήγορα νικώντας οριστικά τους εχθρούς του. Το 1475, ύστερα από μια εκστρατεία –στην οποία τον βοήθησε ο Κάρολος ο Τολμηρός– τερμάτισε τον πόλεμο με τη Γαλλία με τη συνθήκη του Πικινί.

7. Ε. ΣΤ’ (Χάμπτον Κορτ 1537 – Γκρίνουιτς 1553). Βασιλιάς της Αγγλίας (1547-53). Γιος του Ερρίκου Η’ και της Ιωάννας Σέιμορ, ανέβηκε στον θρόνο το 1547 και είχε επίτροπο τον θείο του Εδουάρδο, δούκα του Σόμερσετ, που αντικαταστάθηκε βίαια το 1550 από τον δούκα του Noρθάμπερλαντ. Πολύ νέος, ανίσχυρος και φιλάσθενος, δεν άσκησε ποτέ πραγματική επίδραση στους πολιτικούς και οικονομικούς αγώνες, που συντάραξαν την Αγγλία την περίοδο της βασιλείας του. Πριν πεθάνει όρισε διάδοχο του θρόνου την εξαδέλφη του, λαίδη Τζέιν Γκρέι.

Ο βασιλιάς της Αγγλίας Εδουάρδος Γ’ στη μάχη του Κρεσί (1346), σε μικρογραφία από χρονικό του 15ου αι.

Ο βασιλιάς της Αγγλίας Εδουάρδος Δ’.

Ο Εδουάρδος ο Εξομολογητής οφείλει σε μεγάλο βαθμό τη φήμη του στον μύθο που δημιουργήθηκε για την «ευτυχισμένη εποχή» των Αγγλοσαξόνων βασιλιάδων. Βαθύτατα ευσεβής και εχθρός της βίας, δεν μπόρεσε να επιβληθεί στους ευγενείς.

II

Όνομα βασιλιάδων της Μεγάλης Βρετανίας και της Ιρλανδίας.

1. Ε. Ζ’ (Λονδίνο 1841 – 1910). Βασιλιάς της Μεγάλης Βρετανίας και της Ιρλανδίας και αυτοκράτορας των Ινδιών (1901−10). Γιος της βασίλισσας Βικτορίας και του πρίγκιπα Αλβέρτου του Σαξ Κόμπουργκ, ανέβηκε στον θρόνο το 1901 και επέδειξε ιδιαίτερες ικανότητες, κυρίως στην άσκηση της εξωτερικής πολιτικής· υπέδειξε και υποστήριξε, σε αντίθεση προς την προηγούμενη πολιτική της Αγγλίας, την προσέγγιση με τη Γαλλία (Εγκάρδια Συνεννόηση) και τη Ρωσία, που κατέληξε ύστερα στην Τριπλή Συνεννόηση (1908).

2. Ε. Η’ (Ρίτσμοντ Παρκ 1891 – Παρίσι 1972). Βασιλιάς της Μεγάλης Βρετανίας και της Βόρειας Ιρλανδίας (1936). Πρωτότοκος γιος του Γεωργίου Ε’ ανέβηκε στον θρόνο το 1936. Τον ίδιο χρόνο δημιουργήθηκε οξεία κοινοβουλευτική κρίση εξαιτίας της εναντίωσης της κυβέρνησης στον γάμο του με την Αμερικανίδα Βάιολετ Γουάλας Γουόρφιλντ Σίμπσον, δύο φορές διαζευγμένη. Ο Ε. παραιτήθηκε τότε υπέρ του αδερφού του, Αλβέρτου (Γεωργίου ΣΤ’) και πήρε τον τίτλο του δούκα του Γουίντσορ. Έφυγε από τη χώρα του και παντρεύτηκε τη Σίμπσον στη Γαλλία (1937). Κατά τον Β’ Παγκόσμιο πόλεμο υπήρξε διοικητής στις Μπαχάμες (1940-42).

Ο Εδουάρδος Ζ’, γιος της βασίλισσας Βικτορίας, ανέβηκε στον θρόνο (1901) σε ηλικία 60 ετών και η συμβολή του στην αγγλική πολιτική υπήρξε αξιόλογη.

Ο βασιλιάς της Μεγάλης Βρετανίας Εδουάρδος Η’ με την Αμερικανίδα συζυγό του, το 1954· ο Εδουάρδος παραιτήθηκε από τον βρετανικό θρόνο το 1936, για να συνάψει αυτό τον γάμο (φωτ. ΑΠΕ).